Συνέντευξη με τον ζωγράφο Κώστα Γαρύφαλλου: Σε κάθε περίπτωση το φως είναι το κυρίαρχο και το ζητούμενο, αυτό που γυμνώνει και σμιλεύει τα θέματα…

 

 Με αφορμή την ομαδική έκθεση ζωγραφικής στην Πλάκα Μήλου τις 20/4, με την ονομασία «Χρώματα ουρανού και θάλασσας», μίλησα με τον Ζωγράφο Κώστα Γαρύφαλλο είναι καθηγητής Φυσικής και αυτοδίδακτος ζωγράφος. Εμπνέεται από την φύση, την θάλασσα και το φως όπως αντανακλά πάνω στους βράχους, στα αντικείμενα, στο χρόνο. Η φύση δεσπόζει σε όλους τους πίνακες του. Η ζωγραφική του είναι σαν μια υπέροχη δεσμίδα φωτός, που αναδεικνύει όλες τις ώρες της ημέρας πάνω στα “μοντέλα” του, που δεν είναι τίποτα άλλο από την φύση, νεκρή ή μη.

Κ.Κ. Πως προέκυψε η ενασχόληση σας με την ζωγραφική;

Γ. Κ. Από μικρός μου άρεσε να ζωγραφίζω. Σαν παιδί είχα τη τύχη να ζήσω σε ένα υπέροχο, ανόθευτο φυσικό περιβάλλον γεμάτο άνεμο, χρώματα, σχήματα κι αλλαγές του φωτός.

Την εποχή της φοιτητικής μου ζωής στο Φυσικό Αθήνας, άρχισα να ζωγραφίζω εντατικά με μολύβι, τέμπερα και παστέλ. Στη συνέχεια ήρθε η σειρά της ελαιογραφίας. Παράλληλα έψαχνα, πειραματιζόμουν, μελετούσα ιστορία τέχνης κι επισκεπτόμουν εκθέσεις. Όλα αυτά με βοήθησαν πολύ.

Κ.Κ. Πότε ήρθε στη “ζωή” σας η ακουαρέλα;

Κ.Γ. Αργότερα ήρθε η σειρά της ‘‘ανυπάκουης’’, απρόβλεπτης ακουαρέλας, υλικό που με γοήτευσε, υλικό ατίθασο που κάνει τα δικά του, υλικό απόλυτα συμβατό με την μη αντιστρεπτότητα του χρόνου. Η φωτεινή και διάφανη ακουαρέλα που απεχθάνεται τις διορθώσεις κι αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, νομίζω πως με εξέλιξε και τελικά είναι ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο για μένα.

   Χρόνος και φως – Ακουαρέλα

Κ.Κ. Η ψυχολογία σας έχει σχέση με το πως λειτουργείτε καλλιτεχνικά.

Κ.Γ. Υπήρχαν περίοδοι που με κατέκλυζε η μανία να ζωγραφίζω, υπήρχαν όμως και περίοδοι που αυτό ατονούσε και τότε προβληματιζόμουν, αργότερα όμως συνειδητοποίησα πως αυτό συνέβαινε για να κατασταλάξουν κάποια πράγματα μέσα μου και να αναδυθούν κάποια άλλα.

     Στον αγριότοπο – Ελαιογραφία

Κ.Κ. Τι είναι αυτό που σας κάνει να πιάνετε τον καμβά για να ζωγραφίσετε; Ποια είναι η βασική σας έμπνευση;

Κ.Γ. Μια βασική πηγή έμπνευσής μου είναι η Φύση και οι καταστάσεις της, δηλαδή η γη, ο αέρας, το νερό, κυρίως όμως είναι η δυναμική, διαλεκτική σχέση όλων αυτών των καταστάσεων που εκδηλώνεται σε παράσταση που κύριος σκηνοθέτης της είναι ο χρόνος που επιδρά στα πράγματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται φυσικά και οι ανθρώπινες κατασκευές. Αυτά τα “εξωτερικά” θέματα μετατρέπονται σε “εσωτερικά” για να αποδράσουν κατά κάποιο τρόπο στον καμβά ή στο χαρτί και με τον τρόπο αυτό να εξωτερικευτούν και πάλι. Γοητεύομαι κι από τους εσωτερικούς χώρους στους οποίους γίνεται αισθητή η ενηλικίωση του φωτός, χώρους κατά βάση έρημους που η φθαρτότητα τούς ερημώνει ακόμη περισσότερο.

Κ.Κ. Το φως είναι κυρίαρχο στους πίνακες σας.

Κ.Γ. Σε κάθε περίπτωση το φως είναι το κυρίαρχο και το ζητούμενο, αυτό που γυμνώνει και σμιλεύει τα θέματα. Στο σημείο αυτό θέλω να αναφέρω πως στα τοπία και στους εσωτερικούς χώρους που ζωγραφίζω, για κάποιο λόγο που ακόμα δεν έχω αποσαφηνίσει, απουσιάζει εντελώς η ανθρώπινη φιγούρα.

Κ.Κ. Πως λοιπόν επιλέγεται το θέμα που θα ζωγραφίσετε;

Κ.Γ. Το θέμα, τις πιο πολλές φορές επιλέγεται κατόπιν σκέψης και μελέτης, ενίοτε όμως γίνεται ξαφνικά κι απροειδοποίητα, επιβάλλεται θα έλεγα, στην περίπτωση αυτή δε, τα έργα που προκύπτουν είναι σαν άτακτα, ανυπάκουα μα κι έξυπνα παιδιά που για το μόνο που ενδιαφέρονται είναι το παιχνίδι.

Κ.Κ. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει τα έργα σας; Είστε επηρεασμένος από τα πανέμορφα τοπία της Άνδρου;

Κ.Γ. Η Άνδρος, όπως και τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια, είναι πεδίο αέναης μάχης των στοιχείων της φύσης που έχουν διαμορφώσει το τοπίο κατά τρόπο ανεπανάληπτο. Παράλληλα, το τοπίο έχει διαμορφωθεί κατά πολύ κι από τον άνθρωπο αλλοτινών εποχών, τον μη αλλοτριωμένο που σεβόταν το περιβάλλον, που ζούσε από αυτό και ήταν μέρος του. Αλλά και το φως σε τούτη την Πετραία Γη, όπως εύστοχα την είχε χαρακτηρίσει ο Κυκλαδίτης Μανώλης Γλέζος, είναι ιδιαίτερο και μοναδικό σε κάθε εποχή. Κυρίαρχο και απρόβλεπτο, δραπετεύει από εκεί που δεν το περιμένεις και εισχωρεί στις πιο απίθανες περιοχές, γωνιές και κόγχες για να αισθητοποιήσει με τον δικό του τρόπο το τοπίο. Δαιδαλώδες βλέπεις το κυκλαδίτικο ανάγλυφο. Αυτού του είδους τα τοπία λοιπόν δεν μπορεί παρά να με διαμόρφωσαν ως ζωγράφο και να επηρέασαν την καλλιτεχνική μου έκφραση και την ψυχοσύνθεσή μου.

Κ.Κ. Αφήνετε το συναίσθημα να σας παρασύρει όταν ζωγραφίζετε;

Κ.Γ. Με τα θέματα που κυριαρχούν στη ζωγραφική μου νομίζω πως έχω κάποιου είδους συναισθηματική σχέση, αυτό όμως δεν σημαίνει πως τα ζωγραφίζω με μοναδική βάση τα προσωπικά συναισθήματά μου, ούτε βεβαίως ότι πρέπει να τα απεικονίζω με βάση κάποια στεγνή φωτογραφική αντικειμενικότητα. Σε τέτοιου είδους καταστάσεις δουλεύει κάποια μυστηριακή χρυσή τομή, αυτή που ξεκλειδώνει τα πράγματα κι αποκαλύπτει την κύρια υπόστασή τους την πέρα από αυτήν που ανιχνεύει η “πλανεύτρα” ενίοτε όραση. Προσπαθώ λοιπόν εν μέρει να αποστασιοποιούμαι συναισθηματικά με τον τρόπο μου, τρόπος που υπάρχει, διαφορετικός φυσικά, σε κάθε καλλιτέχνη, τρόπος που είναι και το ζητούμενο ώστε η δουλειά του να διατηρεί την ταυτότητά της μπολιασμένη με πτυχές της ψυχής του, κι ο θεατής αντικρίζοντας τα έργα του, να αισθάνεται στο είναι του εκείνο το χαρακτηριστικό, εσώτερο “κλικ”.

Κ.Κ. Μιλήστε μας για τα άμεσα καλλιτεχνικά σας σχέδια.

Κ.Γ. Αυτή την εποχή μετέχω με δυο ελαιογραφίες μου, μια με θέμα από την ηφαιστειογενή Μήλο και μια μια από τη σχιστολιθική Άνδρο, σε ομαδική έκθεση στη Μήλο μαζί με άλλους εκλεκτούς ζωγράφους. Ενθουσιάστηκα όταν έμαθα πως θα εκθέσω στη Μήλο γιατί εκτός από το υπέροχο θέμα της έκθεσης, η Μήλος είναι τόπος που η γεωλογική ιστορία ανταγωνίζεται εκείνη του πολιτισμού, τόπος με την πιο πολύχρωμη γη και θάλασσα. Στα σχέδια μου είναι και η παρουσίαση μιας ατομικής έκθεσης το καλοκαίρι στην Αθήνα.

Κ.Κ. Σε ποιες άλλες εκθέσεις έχετε λάβει μέρος;

Κ.Γ. Στο ενεργητικό μου έχω είκοσι επτά ατομικές εκθέσεις και εικοσιδύο ομαδικές. Επίσης μετείχα στην τρίτη Διεθνή Biennale υδατογραφίας στο Νέο Δελχί Ινδίας με την ακουαρέλα “Χρόνος και φως”.

Κ.Κ. Εκτός απ’ την ζωγραφική ξέρω ότι έχετε γράψει ένα βιβλίο;

Κ.Γ. Ασχολούμαι και με τη λογοτεχνία. Το καλοκαίρι του 2010 παρουσίασα ένα λεύκωμά μου με φωτογραφίες, πίνακες, κείμενά μου καθώς και κείμενα μεγάλων Ελλήνων λογοτεχνών. Το λεύκωμα εκδόθηκε από τις εκδόσεις “Ergo” κι έχει τίτλο “Ηχώ Εικόνες Είδωλα… κάπου στην Άνδρο”.

Το 2017, από τις εκδόσεις “Θερμαϊκός”, εκδόθηκε το μυθιστόρημά μου με τίτλο “Λιποτάχτες κι Εθελοντές”.

Κ.Κ. Σας ευχαριστώ πολύ

Σύντομο βιογραφικό

Ο καθηγητής Φυσικής, αυτοδίδακτος ζωγράφος και συγγραφέας Κώστας Γαρύφαλλος γεννήθηκε στο Συνετί Άνδρου το 1959 όπου μένει μόνιμα με την οικογένειά του.

Στα θέματά του κυριαρχούν το φως, τα φυσικά στοιχεία, η διαλεκτική σχέση μεταξύ τους  καθώς και η επίδραση του χρόνου στα αντικείμενα.

Στο ενεργητικό του έχει είκοσι επτά ατομικές εκθέσεις και είκοσι δύο ομαδικές. Επίσης μετείχε στην τρίτη Διεθνή Biennale υδατογραφίας στο Νέο Δελχί Ινδίας.

Ασχολείται και με τη λογοτεχνία. Το καλοκαίρι του 2010 παρουσίασε ένα λεύκωμά του με φωτογραφίες, πίνακες, κείμενά του καθώς και κείμενα μεγάλων Ελλήνων λογοτεχνών. Το λεύκωμα εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Ergo» κι έχει τίτλο Ηχώ Εικόνες Είδωλα… κάπου στην Άνδρο.

Το 2017, από τις εκδόσεις «Θερμαϊκός», εκδόθηκε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Λιποτάχτες κι Εθελοντές.

 

Κατερίνα Καράμπελα